Handboogvereniging Vriendenkring Rijen bestaat sinds 1899, en daar zijn we trots op. Over onze vereniging is lang niet alles bewaard gebleven en zelfs over de juiste oprichtingsdatum bestaan verschillen van meningen.
Een korte terug blik
Al voor 1900 was in Rijen een handboogvereniging actief onder de naam ‘Concordia’. Deze vereniging had haar thuishaven in het toenmalige Café Verheijden aan de Hoofdstraat naast de huidige ABN bank.
Over Concordia is niet zoveel bekend. In elk geval stond deze vereniging ingeschreven in een register van de Provincie Noord-Brabant en daar moeten we het zo’n beetje mee doen. Vermoedelijk is Concordia rond 1900 opgeheven en in deze tijd komt de huidige Vriendenkring in beeld.
Rijenaar Hub Theeuwes nam in 1895 het Café ‘Landbouwers Welvaren’, nu Café-restaurant ‘Boerke Jacobs’, over van zijn schoonmoeder en deze kastelein nam het initiatief om een handboogvereniging op te richten. Een negental dorpsgenoten zag dit idee wel zitten en de Koninklijke Handboogvereniging Vriendenkring was geboren.
Als officiële oprichtingsdatum wordt 15 mei 1899 wel genoemd, maar of dit de echte oprichtingsdatum is zal wel altijd in de nevelen van de geschiedenis verborgen blijven. Wel is zeker dat er in januari 1900 werd begonnen met handboog schieten en dat met twee doelen.
Oprichters Vriendenkring Rijen
De oprichting is gedaan door de volgende heren: C. van der Steen, M. Adriaansen, Jac. Theeuwes Hz, H. van Spaandonk, F. Hermans, Adr. Houtepen, Adr. Seelen Jz, W. de Hoon Cz en H. Theeuwes.
Rustende leden: Chr. van Huigevoort, Chr. van Disseldorp en F. Baeten
Beschermheren: Ant. Pijpers, J. Verheijden en Adr. Theeuwes Jaczn.
Na de Eerst Wereldoorlog
Tijdens de eerste wereldoorlog was training en oefening vanwege de mobilisatie slechts in beperkte mate mogelijk, terwijl dit net als elke sport noodzakelijk was om goede resultaten te boeken.
Toen dan ook in 1918 een einde aan de oorlog kwam moest de schade dubbel en dwars worden ingehaald. Het was geen zeldzaamheid dat onze schutters ’s morgens aan de doel te zien waren.
De resultaten bleven niet uit. Al gauw was ons zestal het meest gevreesde op wedstrijden en concoursen.
Wat Vriendenkring gepresteerd heeft bewijzen de talrijke gouden en zilveren eretekens in de prijzenkast van het clubgebouw.
In 1920 kreeg de heer Redelé uit Dordrecht van het Nederlands Olympisch Comité de opdracht om een Nederlands team te formeren voor deelname aan de Olympische spelen in Antwerpen. Op 26, 27, 28 en 29 juni werden de beste afgevaardigden van 250 handboogschutterijen uitgenodigd aan een selectie deel te nemen voor de Olympiade. Uiteindelijk werd een team van 8 schutters plus 2 reserves naar Antwerpen gezonden. Het Nederlands team, waaronder Rijenaar A. Theeuwes, wist op 6 en 7 augustus 1920 de eerste plaats in de wacht te slepen. Van alle schutters behaalde Theeuwes de hoogste score en dat bezorgde hem de Gouden Olympische Medaille. Naar aanleiding van dit resultaat werd op 5 maart 1920 de Nederlandse Bond van Handboogschutterijen opgericht.
De Tweede Wereldoorlog
Tijdens deze zwarte periode bleef men zo goed en kwaad als mogelijk was de handboogsport in Nederland beoefenen. In 1942 vertrokken 2 zestallen van Vriendenkring om 5 uur in de ochtend op de fiets naar Goirle waar eerst in de plaatselijke kerk de zondagsplicht werd vervuld. Daarna fietsten de schutters naar Eersel, een van de acht zaligheden, om aan een concours deel te nemen, waarna nog steeds per fiets koers werd gezet naar Veldhoven om aan het tweede concours van die dag deel te nemen. Resultaat van deze lang, vermoeiende dag vier korpsprijzen en twee persoonlijke erekruizen. Of de deelnemende schutters de volgende dag last hadden van zadelpijn staat helaas niet in de annalen vermeld.
In november 1943 werd de doel in beslag genomen door de Duitse bezetter en deze werd in gebruik genomen al onderdelenopslag voor de vliegbasis. Op dolle dinsdag in september 1944 werd de hele zaak in brand gestoken. Uit nood geboren werd in de jaren 1943 tot en met eind 1945 geoefend bij enkele leden die thuis een schietbaan hadden gemaakt. Het duurde tot oktober 1945 voordat de doel weer in oude staat was hersteld. Even voor de vergelijking de contributie bedroeg in die dagen fl 0,75 per maand.
De terugval
In 1960 daalde de ambitie voor het schieten tot een, voor Vriendenkring bedenkelijk niveau. De Harmoniezaal in Rijen ging over in andere handen en de nieuwe kastelein had andere plannen met de accommodatie. Met nieuwe activiteiten, zoals bijvoorbeeld schieten met luchtbuks, werd geprobeerd nieuwe leden te werven maar dat lukte niet. Om het boogschieten voor Vriendenkring toch mogelijk te houden moest elke maandag het toneel worden omgebouwd. Op de lange termijn bleek deze oplossing geen goed idee en er werd besloten om naast de doel zowel aan de voorkant als de achterkant twee nieuwe doelen te plaatsen. De schietlijn werd in de garderobes getrokken en er werd van binnen naar buiten geschoten. Vanaf 1972 kwam er weer een stijgende lijn in de prestaties en van leden. In 1974 werd de doel afgebroken om plaats te maken voor de nieuwbouw van Café Restaurant ‘Boerke Jacobs’ en Vriendenkring vond met achttien leden onderdak in de Boemerang in Rijen en begroette snel na de verhuizing zes nieuwe leden.
De nieuwbouw
In 1989 is er een start gemaakt met de nieuwbouw van ons huidige clubgebouw. Het betrekken van onze eigen accommodatie is een enorme stap vooruit. We zijn baas in eigen huis, maar bovendien hebben wij andere liefhebbers van de handboog ook wat te bieden. Bij ons kan men terecht op alle gewenste afstanden, binnen en buiten. Binnen schieten we tot 25 meter en buiten kan er op 90 meter geschoten worden. Een eigen gebouw vraagt wel de nodige zelfwerkzaamheid van de leden, alles gebeurd in eigen beheer en is op deze manier betaalbaar. Met de opening op 21 april 1990 is onze accommodatie een mooie locatie om te trainen en wedstrijden te kunnen schieten.
100 jaar vriendenkring
Zie hier een speciale uitgave n.a.v. het 100 jarige bestaan van de Vriendenkring in 2020.